1η Ενότητα: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα
Στόχοι ενότητας
Ενότητα 1: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα
Ενότητα 1: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα
- Πώς περιγράφουμε ένα πράγμα
- Πώς χρησιμοποιούμε τους χρόνους του ρήματος
- Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία
- Πώς μιλάμε για το χτες, το σήμερα, το αύριο (χρόνοι ρημάτων, επιρρήματα, ουσιαστικά, σύνδεσμοι)
- Πώς φτιάχνουμε την περίληψη μιας ιστορίας
- Πώς γράφουμε μια ανακοίνωση
1. Ο θαλασσοπόρος
"Ο θαλασσοπόρος"-Μουσική: Νότης Μαυρουδής - Στίχοι: Ρίτα Μπουμπή - Παπά
με την χορωδία του 6ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης |
Ποίημα: "Tο ναυτόπουλο", Hλίας Tανταλίδης
|
2. Τα ψάθινα καπέλα
1. Ρήματα σε όλους τους χρόνους που αναφέρονται στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον
π.χ. Έγραφα όλο το απόγευμα, (παρελθόν) Γράφω τις ασκήσεις μου. (παρόν) Θα γράψω εξετάσεις, (μέλλον) 3. Φράσεις με προθέσεις
π.χ. Διακόπτουμε και θα συνεχίσουμε σε μια ώρα. Για κάμποσα λεπτά στάθηκε ακίνητος. Θα πάμε κινηματογράφο κατά τις εννιά. 4. Ουσιαστικά μαζί με το άρθρο σε αιτιατική ή γενική και πολύ σπάνια σε ονομαστική πτώση πχ. Θα κολυμπήσουμε το απόγευμα. Το μεσημέρι θα φύγω. Το καλοκαίρι θα πάμε για διακοπές στη Χαλκιδική. |
2. Επιρρήματα που δηλώνουν χρόνο (χρονικά επιρρήματα)
πότε, τώρα, τότε, πριν, μετά, σήμερα, αύριο, χτες,μεθαύριο, πέρ[υ]σι, φέτος, απόψε, αργά, νωρίς,οποτεδήποτε, όποτε, άλλοτε, κάποτε, ύστερα, έπειτα,επιτέλους, κιόλας, αμέσως, σπάνια, συχνά, τακτικά,πότε πότε, πρόσφατα, κάποτε, συνεχώς κ.ά. π.χ. Θα δουλεύουμε ολημερίς και ολονυχτίς για να το τελειώσουμε. Σπάνια βλέπω τέτοιο όνειρο. Είναι πολύ αργά για να το προλάβουμε. Τι φαγητό ετοίμασες για απόψε; 5. Χρονικές προτάσεις, οι προτάσεις που αρχίζουν με τους χρονικούς συνδέσμους (όταν, αφού, προτού, κλπ.). Χωρίζονται από τις κύριες με κόμμα (,) και ειδικά όταν το νόημά τους δεν είναι άμεσα εξαρτημένο από την ανεξάρτητη (κύρια) πρόταση.
π.χ. Έλα σπίτι μου όποτε έχεις ελεύθερο χρόνο. Όταν τελειώσουμε τις εξετάσεις, θα το γιορτάσουμε. |
Μπες «Στο Λούνα πάρκ» και στη συνέχεια βοήθησε τον κ. Πατάτα να βάλει τα ρήματα στον σωστό χρόνο (Λόγω του ότι από το 2021 και μετά έχει σταματήσει η υποστήριξη του flash player από την Adobe και έχει αφαιρεθεί από τους δημοφιλείς browsers, στα Windows προχωρήστε στην εγκατάσταση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Pale Moon καθώς και την εγκατάσταση παλιότερης έκδοσης του flash player και τη ρύθμιση της Java.)
3. Ταξιδεύοντας με ελέφαντα
Βίντεο:
4. Δύο μέρες στο βουνό
Π ε ρ ί λ η ψ η
Η περίληψη είναι η παρουσίαση μιας ιστορίας (ενός κειμένου) με σύντομο τρόπο. Στην περίληψη αναφέρουμε μόνο τις βασικές πληροφορίες του κειμένου. Παραλείπουμε τις πληροφορίες που δεν είναι τόσο σημαντικές.
Ποια βήματα ακολουθούμε για να γράψουμε μια περίληψη:
α) Πρώτα διαβάζουμε προσεκτικά την ιστορία για να κατανοήσουμε την υπόθεση της ιστορίας, το περιεχόμενό της.
β) Στη συνέχεια βρίσκουμε το κυρίως θέμα της ιστορίας. Σε αυτό μας βοηθάει και ο τίτλος τους ιστορίας που πολλές φορές συνοψίζει το θέμα της ιστορίας.
γ) Έπειτα χωρίζουμε το κείμενο σε παραγράφους. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε σε κάθε παράγραφο λέξεις-κλειδιά ή φράσεις-κλειδιά, που θα μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε το κύριο θέμα της κάθε παραγράφου. Αν θέλουμε μπορούμε να σημειώσουμε στο περιθώριο της παραγράφου μια σύντομη πρόταση (πλαγιότιτλος) που να αναφέρεται στο κυρίως θέμα της παραγράφου.
δ) Τέλος, ενώνουμε τις σύντομες προτάσεις που έχουμε γράψει στο περιθώριο. Κάνουμε τις αλλαγές που είναι απαραίτητες και χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις ώστε να ενωθούν οι προτάσεις μεταξύ τους (π.χ. έπειτα, στη συνέχεια, και, ακόμη, στο τέλος κ.ά.).
Η περίληψή μας θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω βασικά στοιχεία:
Τι πρέπει να προσέχω όταν γράφω την περίληψη:
1) Αντικαθιστώ όπου μπορώ βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες.
π.χ. ο όμορφος > ο ωραίος
2) Αντικαθιστώ, όπου γίνεται, δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές.
π.χ. καθώς τρέχουμε > τρέχοντας
3) Αντικαθιστώ φράσεις με λέξεις.
π.χ. πριν από μερικές ημέρες > πρόσφατα
4) Αντικαθιστώ μια σειρά ενεργειών από μία φράση.
π.χ. Τα παιδιά έπαιξαν κυνηγητό στην αυλή και έπειτα κρυφτό. Στη συνέχεια έκοψαν την τούρτα, έβαλαν μουσική και χόρεψαν. > Τα παιδιά διασκέδασαν πολύ.
5) Αντικαθιστώ μια περίοδο με μια φράση.
π.χ. Ο διευθυντής τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες για την πράξη τους και τους προειδοποίησε ότι αυτό που έκαναν δε θα μείνει ατιμώρητο. > Ο διευθυντής απείλησε με τιμωρία.
6) Μετατρέπω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο.
π.χ. «Πώς πέρασες σήμερα στην εκδρομή του σχολείου;» > Τον ρώτησε πώς πέρασε στην εκδρομή.
Ποια βήματα ακολουθούμε για να γράψουμε μια περίληψη:
α) Πρώτα διαβάζουμε προσεκτικά την ιστορία για να κατανοήσουμε την υπόθεση της ιστορίας, το περιεχόμενό της.
β) Στη συνέχεια βρίσκουμε το κυρίως θέμα της ιστορίας. Σε αυτό μας βοηθάει και ο τίτλος τους ιστορίας που πολλές φορές συνοψίζει το θέμα της ιστορίας.
γ) Έπειτα χωρίζουμε το κείμενο σε παραγράφους. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε σε κάθε παράγραφο λέξεις-κλειδιά ή φράσεις-κλειδιά, που θα μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε το κύριο θέμα της κάθε παραγράφου. Αν θέλουμε μπορούμε να σημειώσουμε στο περιθώριο της παραγράφου μια σύντομη πρόταση (πλαγιότιτλος) που να αναφέρεται στο κυρίως θέμα της παραγράφου.
δ) Τέλος, ενώνουμε τις σύντομες προτάσεις που έχουμε γράψει στο περιθώριο. Κάνουμε τις αλλαγές που είναι απαραίτητες και χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες λέξεις ώστε να ενωθούν οι προτάσεις μεταξύ τους (π.χ. έπειτα, στη συνέχεια, και, ακόμη, στο τέλος κ.ά.).
Η περίληψή μας θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω βασικά στοιχεία:
- Πού συμβαίνει η ιστορία μας.
- Πότε συμβαίνει.
- Ποιος είναι ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας.
- Ποια άλλα πρόσωπα συμμετέχουν στην ιστορία.
- Πώς εξελίσσεται η ιστορία.
- Πώς αρχίζει.
- Πώς εξελίσσεται (τι γίνεται μετά).
- Πώς τελειώνει.
- Αναφέρουμε τι νιώθουν τα πρόσωπα της ιστορίας (συναισθήματα).
Τι πρέπει να προσέχω όταν γράφω την περίληψη:
1) Αντικαθιστώ όπου μπορώ βασικές λέξεις του κειμένου με συνώνυμες.
π.χ. ο όμορφος > ο ωραίος
2) Αντικαθιστώ, όπου γίνεται, δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές.
π.χ. καθώς τρέχουμε > τρέχοντας
3) Αντικαθιστώ φράσεις με λέξεις.
π.χ. πριν από μερικές ημέρες > πρόσφατα
4) Αντικαθιστώ μια σειρά ενεργειών από μία φράση.
π.χ. Τα παιδιά έπαιξαν κυνηγητό στην αυλή και έπειτα κρυφτό. Στη συνέχεια έκοψαν την τούρτα, έβαλαν μουσική και χόρεψαν. > Τα παιδιά διασκέδασαν πολύ.
5) Αντικαθιστώ μια περίοδο με μια φράση.
π.χ. Ο διευθυντής τόνισε ότι θα υπάρξουν συνέπειες για την πράξη τους και τους προειδοποίησε ότι αυτό που έκαναν δε θα μείνει ατιμώρητο. > Ο διευθυντής απείλησε με τιμωρία.
6) Μετατρέπω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο.
π.χ. «Πώς πέρασες σήμερα στην εκδρομή του σχολείου;» > Τον ρώτησε πώς πέρασε στην εκδρομή.